Έφηβοι και Κατάθλιψη

Η εφηβική κατάθλιψη

Η κατάθλιψη είναι μια από τις πιο συχνές διαταραχές της εφηβείας.

Ξεκινώντας γύρω στα 14, είναι πιο διαδεδομένη στα κορίτσια. Οι

περισσότερες θεραπείες για την κατάθλιψη των εφήβων αφορούν τη

Μείζονα Καταθλιπτική Διαταραχή (ΜΚΔ).

Η εφηβεία

Η εφηβεία είναι μια αναπτυξιακή περίοδος για τα υπό διαμόρφωση

άτομα όπου οι φυσιολογικές, ψυχοκοινωνικές και γνωστικές αλλαγές

αφήνουν τους εφήβους ευάλωτους σε ψυχολογικές διαταραχές. Η

εφηβεία είναι εκ φύσεως συνδεδεμένη με τη μετάβαση και την αλλαγή

καθώς και με την απώλεια (π.χ. παιδικότητας).

Παράγοντες Επικινδυνότητας

Μερικοί από τους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την

κατάθλιψη στην πρώιμη εφηβεία περιλαμβάνουν:

• τη γονεϊκή κατάθλιψη,

• αρνητικές εμπειρίες ζωής,

• δυσκολίες με συνομηλίκους,

• λανθασμένες πρακτικές ανατροφής,

• χαμηλή αυτοεκτίμηση και

• παράγοντες που σχετίζονται με την έναρξη της εφηβείας, όπως η

αλλαγή της εικόνας του σώματος και αναστάτωση σχετικά με την

αυτοεκτίμηση.

Διάγνωση εφηβικής κατάθλιψης

Σύμφωνα με το εγχειρίδιο DSM-5, Η διάγνωση της Μείζονος

Καταθλιπτικής Διαταραχής (ΜΚΔ) απαιτεί την παρουσία τουλάχιστον

ενός Μείζονος Καταθλιπτικού Επεισοδίου. Ως Μείζον Καταθλιπτικό

Επεισόδιο ορίζεται μια περίοδος τουλάχιστον δύο εβδομάδων κατά την

οποία ο έφηβος εμφανίζει συμπτώματα εκ των οποίων το ένα πρέπει να

είναι καταθλιπτική (ή ευερέθιστη) διάθεση.

Τα πιθανά συμπτώματα μπορεί να είναι μεταξύ άλλων η αϋπνία ή υπερυπνία,

η μείωση ή αύξηση της όρεξης ή του βάρους, η αίσθηση αναξιότητας

ή μη ρεαλιστική ενοχή και άλλα.

Η διάγνωση και η αξιολόγηση των συμπτωμάτων μπορεί να γίνει

περίπλοκη κατά τη διάρκεια της εφηβείας. Οι αλλαγές διάθεσης, οι

ριψοκίνδυνες συμπεριφορές και η αύξηση συγκρούσεων μεταξύ γονέα κι

εφήβου μπορούν εύκολα να θεωρηθούν κομμάτι της φυσιολογικής

αναπτυξιακής πορείας του ατόμου κατά τη διάρκεια της εφηβείας.

Επιπτώσεις

Η κατάθλιψη γενικά έχει συνδεθεί με σοβαρές ψυχικές διαταραχές,

υψηλότερα ποσοστά χρήσης και αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας.

Καταθλιπτικά συμπτώματα που χρήζουν προσοχής και δεν έχουν

αντιμετωπιστεί θεραπευτικά σε νεαρή ηλικία φαίνεται ότι μπορεί να

οδηγήσουν αργότερα στη ζωή σε κλινική κατάθλιψη, σκέψεις γύρω από

την αυτοκτονία και να έχουν γενικά σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία

του ενήλικα.

Θεραπεία κατάθλιψης στην εφηβεία

Το κυριότερο εργαλείο θεραπείας της κατάθλιψης στην εφηβεία είναι η

ψυχοθεραπεία και σε ορισμένες περιπτώσεις που κρίνεται απαραίτητο η

φαρμακοθεραπεία. Οι τύποι ψυχοθεραπείας που έχουν κυρίως

διερευνηθεί σχετικά με την αποτελεσματική αντιμετώπιση της εφηβικής

κατάθλιψης είναι η Γνωστική-Συμπεριφορική θεραπεία, η Διαπροσωπική

θεραπεία και η Οικογενειακή θεραπεία.

‘‘Η εφηβική κατάθλιψη είναι μία σοβαρή διαταραχή και χρήζει της απαραίτητης προσοχής.

Οι παρεμβάσεις ψυχοθεραπείας τόσο στο άτομο όσο και στην οικογένεια του συνολικά μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην αποτελεσματική αντιμετώπισή της.’’

ΠΗΓΕΣ

Bennett, L. R. (2012). Adolescent depression: meeting therapeutic

challenges through an integrated narrative approach. Journal of Child and

Adolescent Psychiatric Nursing, 25(4), 184-194.

Jørring, N. T., & Jensen, K. G. (2018). Treatment efficacy of narrative

family therapy for children and adolescents with diverse psychiatric

symptomatology. Scandinavian Journal of Child and Adolescent

Psychiatry and Psychology, 6(2), 107-114.

Landolt, M. A., Cloitre, M., & Schnyder, U. (Eds.). (2017). Evidence-

based treatments for trauma related disorders in children and

adolescents. New York: Springer.

Shorey, S., Ng, E. D., & Wong, C. H. (2022). Global prevalence of

depression and elevated depressive symptoms among adolescents: A

systematic review and meta‐analysis. British Journal of Clinical

Psychology, 61(2), 287-305.

Steele, R. G., Elkin, T., & Roberts, M. (2020). Handbook of evidence-

based therapies for children and adolescents. New York, NY: Springer

International Publishing.

Zadeh-Mohammadi, A., Abedi, A., & Moradi-Panah, F. (2013). Group

narrative therapy on self-esteem and self-efficacy of male orphan

adolescents. Practice in Clinical Psychology, 1(1), 55-60.

Χριστίνα Α. Σαββίδη, Ψυχολόγος

 MSc Αναπτυξιακή & Εφηβική Υγεία

Συστημική ψυχοθεραπεύτρια